Odliczenie VAT od leasingu przy powrocie do zwolnienia z VAT

Od pół roku na podstawie umowy leasingu operacyjnego w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystuję samochód osobowy. Odliczyłem 50% VAT od rat leasingowych. Ze względu na niskie obroty od 1 lutego powróciłem do zwolnienia podmiotowego z VAT. Czy w związku z tym mam obowiązek skorygować VAT odliczony z tytułu leasingu samochodu?

Podstawowym warunkiem decydującym o prawie podatnika do odliczenia podatku naliczonego jest wystąpienie związku podatku zawartego w nabytych towarach i usługach z podatkiem należnym z tytułu wykonywanych czynności opodatkowanych. Wynika to z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).

Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług oraz dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Przedsiębiorca, który utracił prawo do zwolnienia lub z niego dobrowolnie zrezygnował, może przy spełnieniu określonych w przepisach o VAT warunków ponownie skorzystać z tego zwolnienia.

Powrót do zwolnienia może nastąpić nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia lub z niego zrezygnował. Dodatkowym warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest to, aby wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Ponadto podatnik nie może wykonywać czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.

Skutkiem powrotu podatnika VAT czynnego do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ustawy o VAT, jest zmiana przeznaczenia zakupionych środków trwałych oraz towarów handlowych. Powrót do zwolnienia podmiotowego stanowi bowiem okoliczność zmieniającą prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych przez przedsiębiorcę w czasie kiedy posiadał status czynnego podatnika VAT. Konsekwencją zmiany przeznaczenia zakupionych towarów i usług jest obowiązek korekty podatku naliczonego, o której mowa w art. 91 ust. 7 ustawy o VAT. Z powołanego przepisu wynika, że podatnik jest zobowiązany do korekty podatku naliczonego w przypadku, gdy:

miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo
nie miał takiego prawa,

a następnie zmieniło się prawo do odliczenia podatku VAT przy nabyciu tego towaru lub usługi.

Korekty podatku naliczonego, o której mowa w powołanym przepisie, dokonuje się jedynie wówczas, gdy do zmiany prawa do odliczenia dochodzi w tzw. okresie korekty.

W przypadku środków trwałych okres korekty uzależniony jest od wartości początkowej środka trwałego i wynosi odpowiednio:

1) 12 miesięcy, licząc od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano składnik majątku do użytkowania - dotyczy środków trwałych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15.000 zł,

2) 5 lat (lub 10 lat - dotyczy nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów), licząc od roku, w którym środek trwały został oddany do użytkowania - dotyczy środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 15.000 zł.

Dodatkowo należy wyjaśnić, że zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z nabyciem i eksploatacją pojazdów samochodowych określone zostały w art. 86a ustawy o VAT. Za generalną zasadę przyjęto odliczanie 50% kwoty podatku naliczonego w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi wykorzystywanymi w celach mieszanych, tj. zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą, jak i do celów niezwiązanych z tą działalnością.

Od używanego na potrzeby działalności Czytelnika leasingowanego samochodu odliczano 50% VAT od rat leasingowych. Natomiast w związku z powrotem od 1 lutego 2017 r. do zwolnienia na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, samochód ten będzie w 2017 r. służył czynnościom zwolnionym od podatku. Zatem od lutego 2017 r. Czytelnikowi nie przysługuje prawo do odliczania VAT z tytułu rat leasingowych. Natomiast VAT od wydatków związanych z uiszczaniem rat leasingowych do stycznia 2017 r. nie podlega korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywało się bowiem na bieżąco.

Przykład

Podatnik VAT czynny od maja 2016 r. odliczał 50% kwoty VAT z faktur dokumentujących raty leasingowe za samochód osobowy wykorzystywany do działalności opodatkowanej VAT. Od lutego 2017 r. podatnik powrócił do zwolnienia podmiotowego z VAT. W związku z tym od lutego podatnik nie ma prawa do odliczania VAT z faktur dokumentujących raty leasingowe.