Przegląd Podatku Dochodowego nr 1 (337) z dnia 1.01.2013

Umowa leasingu musi spełniać wymagane warunki

Spółka jawna zamierza zawrzeć umowę na korzystanie z samochodu osobowego. Suma ustalonych w tej umowie opłat, pomniejszona o należny podatek VAT, nie będzie odpowiadać co najmniej wartości początkowej samochodu. Wynika to z tego, że nieodliczony VAT powiększa wartość początkową samochodu. Czy spółka może tę umowę zakwalifikować jako umowę leasingu operacyjnego?

Jeżeli suma ustalonych opłat w umowie na korzystanie z samochodu, pomniejszona o należny podatek VAT, nie odpowiada co najmniej wartości początkowej samochodu, to umowa taka nie może być traktowana jak umowa leasingu operacyjnego, ale jak umowa najmu.

Umowa może być zakwalifikowana jako umowa leasingu do celów podatkowych, jeśli spełnia określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych warunki. Przepisy tej ustawy wyróżniają dwa rodzaje umów, w zależności od tego, która ze stron dokonuje odpisów amortyzacyjnych.

W sytuacji opisanej w pytaniu spółka będzie korzystać z udostępnionego jej pojazdu i nie będzie wprowadzać go do ewidencji środków trwałych. Umowa, na podstawie której odpisów amortyzacyjnych dokonuje finansujący, a nie korzystający, jest nazywana leasingiem operacyjnym. Jest ona określona w art. 23b ust. 1 updof. Przyporządkowanie danej umowy do tej kategorii jest możliwe, jeżeli umowa spełnia określone w tym przepisie warunki. Jeden z nich wymaga, by suma ustalonych w umowie opłat, pomniejszona o należny VAT, nie była niższa od wartości początkowej przedmiotu leasingu.

Natomiast w stanie faktycznym będzie mieć miejsce sytuacja, w której suma opłat leasingowych będzie niższa od wartości początkowej samochodu.

Przypomnijmy zatem, że suma opłat leasingowych obejmuje: opłatę wstępną, raty leasingowe, cenę, po której korzystający ma prawo nabyć przedmiot leasingu po zakończeniu podstawowego okresu tej umowy. Nie zalicza się natomiast do sumy opłat:

• płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, o ile są one wyodrębnione z opłat leasingowych,
   
• podatków, w których obowiązek podatkowy ciąży na finansującym z tytułu własności lub posiadania środków trwałych, będących przedmiotem umowy leasingu oraz składek na ubezpieczenie tych środków trwałych, jeżeli w umowie zastrzeżono, że korzystający będzie ponosił ciężar tych podatków i składek niezależnie od opłat za używanie,
   
• kaucji określonej w umowie leasingu wpłaconej finansującemu przez korzystającego.

Co do wartości początkowej leasingowanego samochodu, to przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określają szczególnych zasad ustalania wartości początkowej środków trwałych będących przedmiotem umowy leasingu operacyjnego. Wartość początkową środka trwałego, w tym przypadku samochodu osobowego, należy więc ustalić zgodnie z regulacjami zawartymi w art. 22g ust. 3 i 5 updof, a więc odnoszącymi się do ustalenia tej wartości w przypadku nabycia środka trwałego w drodze kupna.

Także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 18 października 2012 r., nr ITPB3/423-401/12/PST uznał że wartość początkowa leasingowanego majątku, to wartość przyjęta przez finansującego na potrzeby amortyzacji podatkowej. Interpretacja ta dotyczy wprawdzie podatku dochodowego od osób prawnych, jednak ze względu na podobieństwo przepisów obu ustaw, można się na nią powołać również w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wartością początkową będzie zatem cena nabycia samochodu przez finansującego, czyli kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszona o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku.

Zatem w przypadku nabycia samochodów osobowych, ta część podatku VAT, która nie podlega odliczeniu, podwyższa wartość początkową samochodu.

Porównanie sumy opłat leasingowych pomniejszonej o należny podatek VAT z wartością początkową przedmiotu leasingu, ma znaczenie przy ustalaniu, czy zawartą umowę można uznać za umowę leasingu operacyjnego. Bowiem, jeżeli suma ustalonych w umowie leasingu samochodu osobowego opłat, pomniejszona o należny podatek VAT, jest niższa od wartości początkowej tego samochodu, wówczas do umowy takiej stosuje się przepisy dotyczące najmu i dzierżawy (art. 23l updof).

Odnosząc się do przedmiotowej umowy, należy stwierdzić, że skoro ta umowa nie spełnia warunków określonych dla leasingu operacyjnego, należy traktować ją jako umowę najmu lub dzierżawy.

Dodajmy, że w przypadku najmu (dzierżawy) samochodu osobowego wydatki poniesione w związku z użytkowaniem tego samochodu są u wynajmującego kosztem uzyskania przychodów, do wysokości limitu wynikającego z ewidencji przebiegu pojazdu. Limit ten ustala się na koniec miesiąca przez przemnożenie liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu i stawki za 1 km przebiegu określonej w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. nr 27, poz. 271 ze zm.).